Yılın son günlerini yaşadığımız bu dönemde emeklilerin zam oranları en çok konuşulan konular arasında yer alıyor. 2017 yılında emekli maaşları ne kadar zamlanacak, geçtiğimiz yıl uygulanan seyyanen zam bu yıl da olacak mı gibi sorular emeklilerin kafasını
ERKHABER-Diğer yandan, 2017 yılında 30 yıldan fazla hizmeti olup emekli olmuş memur emeklilerine ikramiye farkı yatacak. Bu konudaki düzenleme Meclis gündemine geldi. 2017’nin ilk aylarında çalışmanın sonuçlanmasını ve ikramiye farklarının ödenmesini bekliyoruz. Peki, kimler ne kadar zam alacak, hangi memurlar nasıl ikramiye farkı alacaklar? Milliyet gazetesi yazarı Cem Kılıç tüm bu soruların cevabını kaleme aldı...
İşte Cem Kılıç'ın yazısı...
1 İşçi emeklileri 2017 yılı içinde ne kadar zam alabilecek?
2017 yılı ocak ayında SSK emeklileri 2016 yılının ikinci altı ayında, yani temmuz-aralık arasında gerçekleşen altı aylık enflasyon oranına göre zam alacaklar. Bu oran, Aralık ayı enflasyon rakamı TÜİK tarafından açıklanınca netleşecek. Ancak enflasyon tahminlerine göre işçi ve esnaf emeklilerinin 2017 yılı ocak ayındaki maaş zamlarının yüzde 3.73 oranında olması bekleniyor. Yani, bugün itibarıyla 2 bin TL emekli aylığı olan bir işçinin maaşı ocak ayında 2 bin 74 TL olacak. Artışlar sonrası en düşük SSK emeklisi maaşı 1.383 TL’ye yükselecek.
2 Esnaf emeklileri 2017 yılı içinde ne kadar zam alabilecek?
Bağ Kur emeklileri de 2017 yılında SSK’lılara uygulanan zamlardan yararlanacaklar. Yani, Bağ-Kur emeklilerinin aylıkları da yüzde 3.73 oranında zamlanacak. Zam sonrası en düşük Bağ-Kur emeklisinin maaşı 1.087 TL’ye yükselmiş olacak.
3 Memur emeklisi ne kadar zam alacak?
Memur emeklilerinin maaş zamları toplu sözleşmeye ile belirleniyor. 2015 yılında imzalanan toplu sözleşmede 2017 yılı ocak ayı için belirlenen artış oranı yüzde 3. Dolayısıyla, memur emeklisinin maaş zammı net. Memur emeklilerinin maaşı ocak ayında yüzde 3 zamlanacak. Diğer yandan, memur emeklilerinin enflasyon farkı almaları zor gözüküyor. Toplu sözleşmeye göre 2016 yılı temmuz-aralık ayındaki enflasyon oranı eğer yüzde 5’in üzerinde olursa memur emeklilerine enflasyon farkı ödenecek. Bugün itibarıyla 6 aylık enflasyonun yüzde 5’i geçmesi zor göründüğü için 2017 yılında memur emeklileri enflasyon farkı alamayacaklar. Yüzde 3’lük artış sonrası en düşük memur emeklisi maaşı ise 1.751 TL olacak.
4 Seyyanen zam bu yıl da uygulanacak mı?
2016 yılında bütün emeklilere seyyanen 100 TL zam uygulanmıştı. Bu sayede, emeklilerin bir nebze olsun yüzleri gülmüştü. Bu yıl ufukta seyyanen zam görünmüyor. Dolayısıyla, emekliler yalnızca yüzde 3 ve yüzde 3.73 oranında zam alabilecekler. Seyyanen zam uygulaması özellikle maaşı düşük emekliler için avantajlıydı. Ancak bu yıl seyyanen zam uygulanmayacak ve maaşlarda otomatik bir yükselme söz konusu olmayacak.
5 2017’de emekli aylıkları artacak mı?
Emekli aylıklarının hesaplanmasında kullanılan aylık bağlama oranı her yıl için aynı şekilde hesaplanır. Buna göre, çalışma süresi arttıkça aylık bağlama oranı artar. Bunun yanında TÜFE ve büyüme hızı her yıl farklı olduğu için aylıklar güncellenirken kullanılan göstergeler de değişir. 2017 yılında söz konusu göstergeler yükselecek ve aylıklar da bu yeni göstergelere göre hesaplanacak. Ancak 2017 yılında prime esas kazanç tavanı yükseleceği için özellikle maaşı yüksek olan kişiler için emekli aylığına esas maaş artmış olacak. Bu nedenle, SGK’ya bildirilen ücret artacağından emekli aylıkları da yükselecek. Yani, 11 bin TL ve üzerinde brüt maaşı olan kişilerin 2017 yılında çalışmaya devam ederek emekliliği ertelemeleri, emekli aylıklarının artmasına neden olacaktır.
6 Memur emeklilerine ikramiye farkı ödenecek mi?
Anayasa Mahkemesi, 7 Ocak 2015 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan kararıyla memurların ikramiyesindeki “30 yıllık üst sınır” uygulamasını kaldırmıştı. Mahkeme bu karar sonrasında SGK’ya herhangi bir süre tanımamış ve iptal kararının hemen uygulanması yönünde hüküm vermişti. Ancak karar geçmişe dönük olarak yürümeyeceği için bu tarihten önce emekli olup 30 yıldan fazla çalışması olmasına rağmen ikramiyesini 30 yıl üzerinden alan bazı kişiler SGK’ya dava açmışlardı. Konuyla ilgili hazırlanan kanun taslağı, nihayet Meclis gündemine geldi. Düzenleme sonrasında 30 yılın üzerinde hizmeti olup ikramiyesini 30 yıl üzerinden alan kişilerin mağduriyeti giderilecek. Bu durumdaki kişilerin ikramiye farklarını alabilmeleri için dava açmalarına da gerek kalmayacak.
7 Memura ikramiye farkı nasıl ödenecek?
Düzenlemenin yasalaşması sonrasında,7 Ocak 2015 öncesinde emekli olmuş ve 30 yılın üzerinde hizmeti olmasına rağmen ikramiyesini 30 yıl üzerinden almış kişilere ikramiye farkları ödenecek. Ancak bazı emeklilerin başvuru yapması gerekirken, bazılarının başvuru yapmasına gerek bulunmuyor. Diğer yandan, bazı emekliler ikramiye farkı için faiz de alacak. Bu konudaki farklılık, kişilerin Anayasa Mahkemesi’nin kararı sonrası SGK’ya başvurmuş olmalarına veya dava açmalarına göre değişiyor.
8 İkramiye farklarına faiz işletilecek mi?
Anayasa Mahkemesi kararı sonrasındaSGK’ya dava açıp kazanan kişilere ilişkin İdare Mahkemelerinin verdiği kararların, 30 yılın üzerinde hizmeti olan kişilere ödenecek ikramiyenin emekli olunan tarihteki ücret üzerinden ve o günkü koşullara göre hesaplanması gerektiği yönünde olduğu görülüyor. Dolayısıyla, 2010 yılında 40 yıllık hizmeti olan memur emekli olurken, 30 yıl yerine 40 yıl üzerinden ikramiyesi hesaplansaydı ne kadar ikramiye alacaksa, bu rakam bulunacak ve emekli memura ödenecek. Ancak bu rakama 2010 ila 2017 arasında geçen süreye ilişkin faiz işletilmeyecek. Dolayısıyla, özellikle Türk Lirası’ndan altı sıfır atılmadan önce emekli olmuş kişiler için ödenecek rakamlar çok yüksek olmayacak. Ancak yine de ortaya bir fark çıkacak.
9 Dava açan memurlar ikramiye farkını faizli olarak mı alacak?
Anayasa Mahkemesi’nin kararı sonrasında dava açmış veya SGK’ya dilekçe ile başvurmuş kişiler için durum farklılaşabiliyor.
SGK’ya başvurmamış, dava açmamış kişiler, kanun tasarısı hayata geçtikten sonra 1 yıl içerisinde SGK’ya başvuru yapacaklar. SGK’yı temerrüde düşürmüş olmadıkları için de bu kişilerin ikramiye farklarına herhangi bir faiz işletilmeyecek. İkramiye farkları 7 bin 500 TL’den az ise üç ay içerisinde, fazla ise bir yıl içerisinde farkları ödenecek.
SGK’ya başvurmuş ve “ret” cevabı almış, dava açmamış kişilerin ise fark alabilmeleri için SGK’ya yeniden başvuru yapmaları gerekmeyecek. SGK bu kişilerin başvurularını kanunun yürürlüğe girdiği tarihte yapılmış sayacak ve ikramiye farklarına faiz işletmeksizin ödemelerini yapacak. Yine ikramiye farkları 7 bin 500 TL’den az ise üç ay içerisinde, fazla ise bir yıl içerisinde farkları ödenecek.
SGK’ya başvurmuş, “ret” cevabı almış, dava açmış kişilerlerin eğer davaları sonuçlanmamışsa, kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla davanın konusuz kalması sebebiyle davalar düşecek.
Yargılama giderleri idarenin üzerinde kalacak ve vekalet ücretinin dörtte birine hükmedilecek. Diğer yandan, dava açmış kişilerin SGK’ya başvurdukları tarihten itibaren ikramiye farklarına faiz işletilecek.
10 İkramiye farkı ne kadar olacak?
İkramiye farkının ne kadar olacağı memurun ne zaman emekli olduğuna, derece ve kademesine, makam veya görev tazminatı olup olmadığına bağlı olarak değişecek. Buna karşılık, 30 yılın üzeri hizmet ne kadar fazlaysa ve emeklilik tarihi 7 Ocak 2015’e ne kadar yakınsa ikramiye farkı da o kadar yüksek olacak. Dolayısıyla, herkes için ikramiye farkı, farklı olacak.
