ERKHABER / GÜNCEL -'Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu' 2015 yılı araştırmasının sonuçları açıklandı. Erzurum'dan sadece Aşkale Çimento listede kendisine yer bulabildi. 2014 yılında üretimden satışlar bazında 609.446.134 TL ile kendisini 154. sırada bulan Aşkale Çimento, 2015 yılında gelirini 621.068.886 TL'ye çıkarmasına rağmen 12 basamak gerileyerek listenin 166. sırasında yer aldı.
İstanbul Sanayi Odasının (İSO) ''Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" 2015 yılı araştırması sonucunda ilk sırada Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ (TÜPRAŞ) yer alırken, Ford Otomotiv Sanayi AŞ ikinci, Arçelik üçüncü oldu.
İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesine 2015 yılında 49 yeni firma girdi. Bunlardan 38'i geçen yıl İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sıralamasında yer aldı. 11 firma ise geçen yılki İSO 1000 dışından doğrudan 2015 yılı ilk 500 sıralamasına girdi.
Araştırmada, TÜPRAŞ üretimden satışlarda 35 milyar 437 milyon lira ile birinci olarak sırasını korudu.
TÜPRAŞ ile onu izleyen kuruluş arasında üretimden satışlar büyüklüğü itibarıyla önemli fark bu yıl da sürdü. TÜPRAŞ 2015 yılında ilk 500 kuruluşu toplam üretimden satışlarının yüzde 7,9'unu gerçekleştirdi.
Listede üretimden satışlarda 14 milyar 732 milyon lira ile Ford Otomotiv ikinci, 9 milyar 998 milyon lira ile Arçelik üçüncü sırada yer aldı.
ARÇELİK ÜÇÜNCÜ SIRAYA YÜKSELDİ
2015 yılında üretimden satışlara göre ilk 10 büyük kuruluş içinde 2014 yılına göre bir firma değişikliği oldu. Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları AŞ üçüncü sıradan dördüncü sıraya inerken, Arçelik AŞ dördüncü sıradan üçüncü sıraya yükseldi.
TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası AŞ dokuzuncu sıradan beşinci sıraya çıktı.
EÜAŞ Elektrik Üretim AŞ Genel Müdürlüğü beşinci sıradan altıncı sıraya indi. Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları TAŞ sekizinci sıradan yedinci sıraya yükseldi.
Hyundai Assan Otomotiv Sanayi ve Ticaret AŞ geçen sene 13. sıradayken, bu sene ilk 10'a sekinci sıradan girdi ve ilk 10 içindeki tek yeni kuruluş oldu.
İskenderun Demir Çelik AŞ yedinci sıradan dokuzuncu sıraya indi.
İçdaş Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım Sanayi AŞ altıncı sıradan onuncu sıraya geriledi. Geçen yıl ilk 10 içinde onuncu sırada yer alan Aygaz AŞ ise 13. sırada yer aldı.
Üretimden satışlara göre en büyük ilk 10 kuruluş içine son 3 yıldır olduğu gibi 2015 yılında da kamudan bir tek kuruluş olan ve sıralaması altıncılığa gerileyen EÜAŞ Elektrik Üretim AŞ Genel Müdürlüğü girdi.
İlk üç büyük özel sektör sıralamasında TÜPRAŞ, Ford Otomotiv Sanayi AŞ ve Arçelik AŞ yer aldı.
KATMA DEĞERDE EN BÜYÜKLER
Geçen yıl üretici fiyatları ile en yüksek katma değer yaratan kuruluş 2013 ve 2014 yıllarında olduğu gibi TÜPRAŞ oldu. İkinci sıradaki firma ise isminin açıklanmasını istemedi.
En yüksek katma değer yaratan üçüncü firma ise JTI Tütün Ürünleri Sanayi AŞ oldu.
TÜPRAŞ tek başına ilk 500 kuruluşun yarattığı toplam katma değerin 2014 yılında yüzde 15,3'ünü gerçekleştirirken, 2015 yılında bu oran yüzde 19,6'ya yükseldi.
EN FAZLA KAR EDEN KURULUŞLAR
En fazla kar eden kuruluş geçen yıl TÜPRAŞ olurken, ikinci sırada Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü, üçüncü sırada Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları TAŞ, dördüncü sırada ise İskenderun Demir ve Çelik AŞ yer aldı.
En fazla kar elde eden beşinci firma Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, altıncı firma ise Mercedes Benz Türk AŞ oldu.
Geçen yıl en fazla kar eden ilk iki şirket değişti. İlk iki sırada yer alan Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları TAŞ ve İskenderun Demir ve Çelik AŞ yerlerini TÜPRAŞ ve Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğüne bıraktı.
2015 yılında en fazla kar eden ilk 10 kuruluş içinde 2014 yılında da en fazla kar eden ilk 10 içinde yer alan sadece 7 kuruluş kaldı.
En fazla kar eden ilk 10 kuruluş içinde 3 kamu, 7 özel sektör kuruluşu bulunuyor. Kamu kuruluşları en fazla kar eden ikinci, beşinci ve yedinci kuruluşlar oldu.
İHRACATTA EN BÜYÜKLER
En fazla ihracat yapan ilk üç kuruluş 2015 yılında Ford Otomotiv Sanayi AŞ, TÜPRAŞ ve Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları AŞ oldu.
Bu üç firma 2013 ve 2014 yıllarında da en çok ihracat yapan ilk üç firma oldu ancak 2015 yılında ilk sıraya TÜPRAŞ yerine Ford Otomotiv geçti.
Geçen yıl en fazla ihracat yapan ilk 10 kuruluşun tamamı özel sektör kuruluşu oldu. En çok ihracat yapan ilk 10 kuruluş içinden dokuzu 2014 yılında da ilk 10 kuruluş içinde yer aldı. 2015 yılında ilk 10'a bir yeni kuruluş katılırken, bir firma ilk 10 içinden çıktı.
En fazla ihracat yapan ilk 10 kuruluşun toplam ihracat tutarı 19 milyar dolar, ilk 500 kuruluşun gerçekleştirdiği toplam ihracat ise 53,4 milyar dolar oldu.
İlk 10 kuruluşun ilk 500 içindeki ihracat payı yüzde 35,6, Türkiye'nin toplam ihracatı içindeki payı ise yüzde 13,2 olarak gerçekleşti.
İSO'nun "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" 2015 yılı araştırmasında ilk 100 sıralaması ve kuruluşların 2014 araştırmasındaki yerleri şöyle:
| Birinci 500 Büyük Kuruluş | Kuruluşlar | Üretimden Satışlar (Net) (TL) | |
| 2015 | 2014 | ||
| 1 | 1 | TÜPRAŞ-Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. | 35.437.857.256 |
| 2 | 2 | Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. | 14.732.855.608 |
| 3 | 4 | Arçelik A.Ş. | 9.998.905.712 |
| 4 | 3 | Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş. | 9.893.409.307 |
| 5 | 9 | TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. | 8.434.241.768 |
| 6 | 5 | EÜAŞ Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü | 6.794.953.087 |
| 7 | 8 | Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. | 6.475.141.395 |
| 8 | 13 | Hyundai Assan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. | 6.236.714.393 |
| 9 | 7 | İskenderun Demir ve Çelik A.Ş. | 5.890.461.750 |
| 10 | 6 | İçdaş Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım Sanayi A.Ş. | 5.773.475.786 |
| 11 | 14 | Vestel Elektronik San. ve Tic. A.Ş. | 5.249.344.885 |
| 12 | 12 | Mercedes-Benz Türk A.Ş. | 5.239.924.773 |
| 13 | 10 | Aygaz A.Ş. | 5.126.821.356 |
| 14 | 26 | İstanbul Altın Rafinerisi A.Ş. | 4.896.099.092 |
| 15 | 15 | Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş. | 4.260.334.675 |
| 16 | 16 | PETKİM Petrokimya Holding A.Ş. | 4.234.369.017 |
| 17 | 11 | Çolakoğlu Metalurji A.Ş. | 4.098.959.067 |
| 18 | 18 | BSH Ev Aletleri San. ve Tic. A.Ş. | 3.925.769.912 |
| 19 | 17 | Unilever San. ve Tic. T.A.Ş. | 3.750.677.616 |
| 20 | 19 | Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. | 3.525.942.146 |
| 21 | 20 | Tosçelik Profil ve Sac Endüstrisi A.Ş. | 2.976.385.000 |
| 22 | 22 | Bosch San. ve Tic. A.Ş. | 2.937.537.726 |
| 23 | 33 | Aselsan Elektronik San. ve Tic. A.Ş. | 2.860.126.584 |
| 24 | 24 | Türk Traktör ve Ziraat Makineleri A.Ş. | 2.828.471.671 |
| 25 | 31 | Eti Gıda San. ve Tic. A.Ş. | 2.577.218.660 |
| 26 | 30 | Vestel Beyaz Eşya San. ve Tic. A.Ş. | 2.484.129.206 |
| 27 | 29 | Sarkuysan Elektrolitik Bakır San. ve Tic. A.Ş. | 2.391.311.285 |
| 28 | 34 | Borçelik Çelik San. Tic. A.Ş. | 2.371.000.305 |
| 29 | 23 | Er-Bakır Elektrolitik Bakır Mamulleri A.Ş. | 2.337.491.695 |
| 30 | 37 | Coca-Cola İçecek A.Ş. | 2.288.131.093 |
| 31 | 21 | Milangaz LPG Dağıtım Tic. ve San. A.Ş. | 2.230.578.588 |
| 32 | 41 | Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü | 2.228.783.322 |
| 33 | 36 | Philsa Philip Morris Sabancı Sigara ve Tütüncülük San. ve Tic. A.Ş. | 2.222.163.403 |
| 34 | 32 | KARDEMİR Karabük Demir Çelik San. ve Tic. A.Ş. | 2.219.961.791 |
| 35 | 35 | AKSA Akrilik Kimya Sanayi A.Ş. | 2.131.600.393 |
| 36 | 50 | TUSAŞ-Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. | 2.104.573.671 |
| 37 | 40 | Konya Şeker San. ve Tic. A.Ş. | 2.088.216.676 |
| 38 | 42 | Yıldız Entegre Ağaç San. ve Tic. A.Ş. | 2.060.953.905 |
| 39 | 27 | İpragaz A.Ş. | 2.055.361.101 |
| 40 | 55 | Assan Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. | 2.029.216.155 |
| 41 | 45 | Kastamonu Entegre Ağaç San. ve Tic. A.Ş. | 1.973.310.780 |
| 42 | 44 | Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü | 1.954.137.220 |
| 43 | 28 | Kroman Çelik Sanayii A.Ş. | 1.920.612.012 |
| 44 | 46 | Banvit Bandırma Vitaminli Yem Sanayii A.Ş. | 1.886.551.100 |
| 45 | 56 | Hayat Kimya Sanayi A.Ş. | 1.859.209.808 |
| 46 | 47 | Yolbulan Baştuğ Metalurji Sanayi A.Ş. | 1.829.614.302 |
| 47 | - | Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu | 1.782.832.748 |
| 48 | 64 | Borusan Mannesmann Boru San. ve Tic. A.Ş. | 1.756.043.397 |
| 49 | 51 | SÜTAŞ Süt Ürünleri A.Ş. | 1.755.522.860 |
| 50 | 48 | Diler Demir Çelik Endüstri ve Ticaret A.Ş. | 1.745.108.793 |
| 51 | 49 | İzmir Demir Çelik Sanayi A.Ş. | 1.720.694.882 |
| 52 | 54 | Abalıoğlu Yem-Soya ve Tekstil Sanayi A.Ş. | 1.637.124.935 |
| 53 | 57 | BRİSA Bridgestone Sabancı Lastik San. ve Tic. A.Ş. | 1.621.793.473 |
| 54 | 25 | Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı | 1.611.327.371 |
| 55 | 59 | Yücel Boru ve Profil Endüstrisi A.Ş. | 1.595.360.916 |
| 56 | 60 | Nadir Metal Rafineri San. ve Tic. A.Ş. | 1.586.279.390 |
| 57 | 58 | Sanko Tekstil İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. | 1.554.948.506 |
| 58 | 52 | Eren Enerji Elektrik Üretim A.Ş. | 1.521.189.132 |
| 59 | 63 | MMK Metalurji San. Tic. ve Liman İşletmeciliği A.Ş. | 1.496.102.266 |
| 60 | 53 | Enerjisa Enerji Üretim A.Ş. | 1.418.257.562 |
| 61 | 62 | Akçansa Çimento San. ve Tic. A.Ş. | 1.417.491.379 |
| 62 | 61 | Toros Tarım San. ve Tic. A.Ş. | 1.386.255.092 |
| 63 | 67 | Soda Sanayii A.Ş. | 1.348.743.236 |
| 64 | 69 | C.P. Standart Gıda San. ve Tic. A.Ş. | 1.289.777.629 |
| 65 | 74 | Ülker Bisküvi Sanayi A.Ş. | 1.267.803.668 |
| 66 | 89 | JTI Tütün Ürünleri Sanayi A.Ş. | 1.230.854.159 |
| 67 | 76 | Kaptan Demir Çelik Endüstrisi ve Ticaret A.Ş. | 1.215.433.792 |
| 68 | 65 | Yazıcı Demir Çelik Sanayi ve Turizm Ticaret A.Ş. | 1.205.523.854 |
| 69 | 68 | HES Hacılar Elektrik San. ve Tic. A.Ş. | 1.202.602.512 |
| 70 | - | - | - |
| 71 | 96 | Namet Gıda San. ve Tic. A.Ş. | 1.185.876.728 |
| 72 | 70 | TP Endüstriyel ve Ticari Lastikler A.Ş. | 1.153.222.583 |
| 73 | 66 | Sasa Polyester Sanayi A.Ş. | 1.147.305.510 |
| 74 | 78 | Ülker Çikolata Sanayi A.Ş. | 1.137.068.959 |
| 75 | - | Atlas Enerji Üretim A.Ş. | 1.118.889.595 |
| 76 | 75 | Şenpiliç Gıda Sanayi A.Ş. | 1.102.419.971 |
| 77 | 119 | Progıda Tarım Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. | 1.101.879.116 |
| 78 | 84 | Çimsa Çimento San. ve Tic. A.Ş. | 1.086.612.147 |
| 79 | 88 | Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş. | 1.075.336.294 |
| 80 | 79 | Gülsan Sentetik Dokuma San. ve Tic. A.Ş. | 1.048.407.722 |
| 81 | |||