Mevsim çetin, zaman zor; Soğanlı ve Allahüekber dağlarında kışın aman vermediği karakış- zemheri günleri.. (22 Aralık 1914 - 6 Ocak 1915) Taktiksel olarak; "Gizlilik- hızlılık, kuşatma ve imha" üzerine plânlanan, fakat mevsim şartlarının pek hesaba katılmadığı Sarıkamış Harekâtı'nın yıl dönümü...
93 Harbi'nde kaybedilen topraklarımızın yeniden geri alınması, "Kafkasya-Turan" yolunun açılması, biraz da Batı'daki Rus baskısını azaltmak isteyen müttefik Almanların teşvikiyle I.Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu ve Çarlık Rus'yası arasında Sarıkamış ve çevresinde (Oltu, Narman, Göle Penek, Horasan, Bardız, Mecingirt, Karaurgan, Divik) gerçekleşen muharebeler.
Çok elverişsiz mevsim şartları ve plânlamaların uygulanamadığı bazı askeri taktik hatalar sonucunda yaşanan çok ağır bir yenilgi.. Erzurum dahil bütün Doğu Anadolu'nun Çarlık Rusya'sı hakimiyetine girmesi sonucunu doğuran dramatik bir savaş... 90 bin kişilik bir ordunun şehitleriyle birlikte düşmandan ziyâde soğuğa ve tipiye yenik düştüğu ve ardında acı ve duygu yüklü ağıtların yakıldığı bir savaş... Rus Orduları Kurmay Başkanı şöyle diyordu: "Biz onları teslim alamadık; çünkü onlar daha önce ruhlarını Allah'a teslim etmişlerdi."
"Vatanın tarihini sınırdaki taşa sor
Albayrağın rengini gökte uçan kuşa sor
Biri Sarıkamış'ta, biri Çanakkale'de
Birbirinden habersiz kardeşi kardeşe sor
Doksan bin civan yatar Soğanlı'nın Dağı'nda
Kardan kefen ne imiş aman vermez kışa sor
Binlerce şehit verdik biz vatanın uğrunda
Analar feryâd eder gözündeki yaşa sor"
Soğanlı ve Allahüekber Dağları'nda soğuğa, tipiye, borana direnerek dimdik ayakta donanlar, dúşmana karşı yiğitce savaşarak yenik düşenler, kardan kefen giyenler, siz kahraman şehitlerimize, vatansever, ama gözü pek ataklarına ve sınırsız duygusal hayallerine dizgin vurgulamayan Enver Paşa'ya ve silah arkadaşlarına rahmet diliyorum.
Sarıkamış'ın sarı çamları altına karlara bürünerek ebedi uykuyla sonsuzluğa gidenler, göz kırpmadan ileriye atılıp bir daha dönmeyen kahramsnlar; aziz hatıralarınızın önünde saygıyla eğiliyorum.
Rúhlarınız şâd olsun.
